Zespół Regionalny „Sami Swoi” z Przytkowic odznaczony medalem „Zasłużony dla Kultury Polskiej”

Podczas ostatnie, zeszłorocznej Sesji Rady Miasta, Zespół Regionalny „Sami Swoi” z Przytkowic otrzymał Medal „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. W imieniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotra Glińskiego medal wręczyli Burmistrz Miasta Augustyn Ormanty i Przewodniczący Rady Miejskiej Piotr Janusiewicz. Z wnioskiem o przyznanie medalu dla zespołu, który działa pod patronatem Centrum Kultury, Sportu i Turystyki  w Kalwarii Zebrzydowskiej wystąpił jego dyrektor Andrzej Burdek. 

Zespół Regionalny „Sami Swoi” z Przytkowic obchodził w 2019 roku Jubileusz 35-lecia. „Sami Swoi” od początku powstania kultywują rdzenne zwyczaje i obyczaje, promują małopolski folklor, w kraju i za granicą. Swoimi występami ubogacają najważniejsze wydarzenia zarówno w gminie, jak i w powiecie oraz województwie. Kultywują zapomniane obrzędy i dawne zwyczaje ludowe starając się je w niezmienionej formie przekazać kolejnym pokoleniom. Za właśnie ten wkład i pracę 30 września 2019 roku Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr. hab. Piotr Gliński nadał Zespołowi Regionalnemu „Sami Swoi” z Przytkowic, odznakę  honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.

W imieniu mieszkańców Gminy Kalwaria Zebrzydowska pragniemy  złożyć najszczersze gratulacje w związku z obchodzoną przez Wasz Zespół 35-tą rocznicą założenia. W czasie owych dekad Waszej działalności powstało wiele pięknych inicjatyw, dzięki którym kultura ludowa w naszej Gminie odżyła i obecnie stoi na wysokim poziomie – podkreślali w liście gratulacyjnym Burmistrz  Miasta Augustyn Ormanty i Przewodniczący Rady Miejskiej Piotr Janusiewicz, dodając – jesteście też dla naszej Gminy ostoją ludowości i piewcami zapominanych obrzędów. Przyjmijcie najszczersze gratulacje i życzenia kolejnych, wspaniałych lat pracy dla polskiej i kalwaryjskiej kultury.

Zespół Regionalny „Sami Swoi” z Przytkowic

Zespół Regionalny „Sami Swoi” z Przytkowic powstał w 1984 roku (choć nieoficjalna działalność rozpoczęła się w 1980 r.) na bazie ówczesnego Koła Gospodyń Wiejskich, które istniało od lat 60-ych. Z chwilą gdy Kółka Rolnicze przestawały istnieć, ten sam los miał spotkać Koło Gospodyń Wiejskich, wówczas kilka osób zdecydowało się na to miejsce założyć zespół regionalny. Z pomysłem wyszły pani Zofia Kawaler, która pełniła w tym czasie rolę gospodarza Klubu Rolnika oraz panie Anna Czaicka i Józefa Sikora.

Początkowo Zespół występował na wiejskich dożynkach, festynach i biesiadach. Z czasem jednak”Samych Swoich” zaczęto zapraszać na różnego rodzaju konkursy i przeglądy. Prostota wykonywanych tekstów, ich autentyczność doceniało jury na wielu festiwalach zespołów ludowych. Wydobywanie z zakamarków pamięci zwyczajów i obyczajów dawno już zapomnianych stało się niejako pasją Zespołu. Przywołać tu m.in. należy„skubankę”(zwyczaj „darcia” pierza), wiejskie wesele (oczepiny, wiejskie przyśpiewki weselne), obrzęd kiszenia kapusty, wicie wieńca dożynkowego czy tzw. kopki. W wielu przypadkach ww. obrzędy i zwyczaje kwalifikuje się jako „wymarłe”, jednak dzięki działalności Zespołu są one przywoływane na nowo.

Ważną zasługą „Samych Swoich” dla regionu Kalwarii Zebrzydowskiej jest również promocja ogórka kalwaryjskiego, który być może stanie się kiedyś produktem regionalnym. Sprzedawało się go głównie podczas wielkich uroczystości Święta Zaśnięcia i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Na Festiwalu Smaku w Oświęcimiu ogórek kalwaryjski zdobył I miejsce. Zespół promuje także wodziankę, tradycyjną zupę na bazie wody z dodatkiem chleba i czosnku, która jest charakterystyczna dla Śląska i Małopolski Zachodniej.

Szczególnie istotna dla Zespołu jest jego działalność (od 1994 roku) w „Stowarzyszeniu Teatr Regionalny w Krakowie”. Zespół z Przytkowic w ramach pokazów organizowanych przez Teatr, corocznie uczestniczy w Korowodzie Bożonarodzeniowym, który wiedzie od Bramy Floriańskiej na krakowski Rynek, gdzie odbywa się wspólne kolędowanie. Natomiast w Niedzielę Palmową Zespół prowadzi orszak z palmami od Bramy Floriańskiej pod kościółek św. Wojciecha na Rynku. Ów cały pochód to barwna inscenizacja wjazdu Jezusa do Jerozolimy, a członkowie „Samych Swoich” wcielają się w postacie tamtego wydarzenia.

„Sami Swoi” bywają gośćmi Towarzystwa Przyjaciół Kalwarii Zebrzydowskiej, Stowarzyszenia „Trzy Wionki” w Jastrzębi koło Lanckorony. Są to spotkania patriotyczne  -wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych podczas Święta Konstytucji 3 Maja i 11 listopada. Współpracują Parafią Przenajświętszej Trójcy w Przytkowicach, czego wymiernym efektem jest korowód Trzech Króli przez Przytkowice. Wraz z tutejszym proboszczem ks. Leszkiem Filipkiem organizowane są przed świętami Bożego Narodzenia spotkania z seniorami, podczas których śpiewane są kolędy i pastorałki, a także przypominane są dawne zwyczaje i obrzędy bożonarodzeniowe. W wyniku tych spotkań została nagrana płyta CD z pastorałkami i kolędami.

Natomiast we współpracy ze szkołą im . T. Kościuszki w Przytkowicach, pod kierunkiem Jarosława Szweca z Teatru Ludowego w Krakowie, przygotowali wraz z rodzicami, gronem pedagogicznym i istniejącym w szkole Zespołem Teatralnym przedstawienie „Wesele” S.Wyspiańskiego. Wpisywało się ono w rocznicę 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. W trakcie spektaklu „Zespół” przypomniał dawne przyśpiewki weselne. Również w ramach tej współpracy członkowie Zespołu, opowiadają dzieciom o dawnych zwyczajach świątecznych, uczą ich przygotowywania tradycyjnych dań bożonarodzeniowych i wielkanocnych.

Przytkowscy „Sami Swoi” propagowali również polski folklor poza granicami kraju. Tak było w 2005 roku w Hämeln na Dniach Kultury. Na scenie i na ulicach Zespół wykonywał przyśpiewki, pieśni i tańce regionu krakowskiego. Natomiast w 2009 i 2010 roku w Lewoczy podczas Dni Majstra Pavla, prezentowali rękodzieło ludowe (m.in. kwiaty z bibuły, serwety).

Obecnie Zespół Regionalny „Sami Swoi” z Przytkowic wraz z kapelą liczy 20 osób.

Osiągnięcia:

Konkurs wieńców dożynkowych:

I miejsce- Bielsko -Biała (1980 r.),

II miejsce – Bielsko-Biała (1982 r.),

Wyróżnienie za „kopkę”-Bielsko-Biała (1984 r.).

Małopolski konkurs wieńców dożynkowych:

II miejsce – Zalipie (2001 r., 2002 r.),

Wyróżnienie -Zalipie (2000 r.),

Poza tym udział w Sękowej (2009 r.).

Rajd organizowany prze Ośrodek Doradztwa Rolniczego:

II miejsce – Milówka (1983 r., 1985 r..),Radziechowy (1985 r.), Rajcza (1986 r.).

III miejsce – Żar (1987 r.), Wadowice (1988 r.),

Wyróżnienie: Bielsko-Biała (1986 r.),

Poza tym udział: Stary Sącz, Nawojowa, Nowy Sącz, Rożnów, Żabnica, Wiśniowa, Żywiec, Brenna.

Najbardziej oryginalny obrzęd ludowy:

II miejsce – Wadowice (2002 r. ,2003 r.),

III miejsce- Wadowice (1995 r. ,2001 r.),

Wyróżnienie: Żywiec (1993 r.), Bielsko-Biała (1996 r.), Wadowice (1999 r., 2000r.).

Zespół otrzymał nagrody za obrzęd „darcia pierza” i „bramę weselną” (przywitanie młodego pana).

Potrawy regionalne:

I miejsce – Bielsko- Biała(1987 r.),Wadowice (1987 r.), Oświęcim (2008 r. -Małopolski Festiwal Smaku -za ogórka kalwaryjskiego),

II miejsce – Meszna (1990 r.), Stryszów (1994 r.),

III miejsce – Lanckorona (1992 r.), Wadowice (1999 r., 2000 r.),

Wyróżnienie: Kraków (1999r., Agroturystyka-2000 r.), Kalwaria Zebrzydowska (2001 r.).

Wojewódzki Przegląd Wiejskich Zespołów Ludowych:

II miejsce – Meszna (1996 r.), Brenna (1996 r., 1998 r.),Jaworze (1997 r.),Bielsko-Biała (1998 r.,1999 r.).

III miejsce – Brenna (1997 r.),

Wyróżnienie: Brenna (1989 r.).

Kiermasz kwiatów i roślin ozdobnych „Beskidzka Jesień Ludowa”:

III miejsce- Bielsko-Biała (1987 r.), Jaworze (1998 r.),

Wyróżnienie: Bielsko-Białą (1999 r.), Sucha Beskidzka (2000 r.).

Przegląd kabaretów:

II miejsce -Chrząstowice (1999 r.), Spytkowice (2000 r.),

III miejsce -Brzeźnica (1998 r.),

Wyróżnienie: Brzeźnica (2001 r.,2002 r.,2003 r.).

Stoiska ludowe:

II miejsce -Wadowice (1998 r.),

III miejsce- Kraków (2002 r.),

Wyróżnienie: Kraków (1999 r. , 2000 r., 2001 r.).

Kultura Ludu Dokona Cudu:

III miejsce- Kraków (1999 r.),

Wyróżnienie: Kraków (1998 r., 2002 r.).

Turniej wsi:

II miejsce -Brzeźnica (2002 r.,2003 r.),

III miejsce – Brzeźnica (2000 r.,2001 r.).

fot. UM w Kalwarii Zebrzydowskiej

About Author

Andrzej Famielec

See author's posts

Reklama