Powstanie tablica upamiętniająca profesorów założycieli Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Kalwarii Zebrzydowskiej

Na frontonie Liceum w najbliższym czasie zawiśnie tablica upamiętniająca założycieli tej zasłużonej dla Miasta placówki: profesorów Aleksego i Czesławę Siemionow oraz Stanisława Raciborskiego. Aby wyjaśnić, czym zasłużyli sobie oni na miejsce w panteonie Wybitnych Kalwarian, należy przypomnieć przeszłość: czas, gdy miejscowe rodziny, z trudem utrzymujące się z uprawy niewielkich zagonków – „rólek” oraz chałupniczo prowadzonego rzemiosła konsekwentnie, z samozaparciem dążyły do poprawy standardów życiowych i awansu społecznego drogą kształcenia dzieci. Kolejne pokolenia miejscowej młodzieży kończyły seminaria nauczycielskie (szkoły zawodowe dla nauczycieli) w Krakowie lub Białej, a bardziej zdeterminowali wybierali naukę w liceach wadowickim i krakowskim, by potem podjąć studia uniwersyteckie, co wiązało się jednak z poważnymi wydatkami. Potrzeby miejscowej społeczności dostrzegło troje przesiedleńców z Dubna, nauczycieli tamtejszego liceum.

Aleksy Siemionow (1913-1998) absolwent kierunku matematyczno-przyrodniczego Uniwersytetu Lwowskiego – zdjęcie reprodukowane za zgodą rodziny A. Siemionowa

Czesława Siemionow (1906-1992) absolwentka historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ausweis (dowód osobisty) wydany przez GebietsKommiss. In Dubno – zdjęcie reprodukowane za zgodą rodziny A. Siemionowa

Stanisław Raciborski (1903-1963) absolwent chemii i biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego – zdjęcie reprodukowane za stroną internetową Liceum Ogólnokształcącego im. M.Kopernika w Kalwarii Zebrzydowskiej

Ausweis nr 153 wydany przez Schulamt in Krakau – zdjęcie reprodukowane za zgodą rodziny A. Siemionowa

Po zajęciu Wołynia przez Sowietów, a potem Niemców, w 1942 roku Aleksy i Czesława Siemionow wraz z matką Aleksego oraz Stanisław Raciborski przedostali się na teren Generalnej Guberni. Na miejsce stałego pobytu wybrali Kalwarię, gdzie ojciec Czesławy, Wilhelm Weigel, był naczelnikiem stacji kolejowej. Jednocześnie z oficjalną pracą w wieczorowej Zawodowej Państwowej Szkole Rzemieślniczej dla Stolarzy, podjęli tajne nauczanie, które kontynuowali do 1945 roku. Za działalność w latach okupacji po wyzwoleniu otrzymali legitymacje kombatanckie.

Jak wspominał Siemionow „Po wojnie uczniowie, którzy chodzili na tajne nauczanie chcieli kontynuować naukę. Zacząłem więc organizować kilka klas” (Gazeta Lokalna 1992 nr 11/12 s.16). „Wykaz prywatnych szkół średnich ogólnokształcących” z 1947 r. pod adresem Kalwaria Zebrzydowska wymienia Prywatne Gimnazjum Koedukacyjne. Rok później nazwa szkoły to: Prywatne Gimnazjum i Liceum Koedukacyjne. (Dz. U. Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego 1947 , 1948 nr 1). „Szkoła była prywatna. Kto mógł płacić, to płacił, kto nie mógł, to nie” – stwierdzał profesor. Nauka odbywała się w warsztatach szkoły stolarskiej, na plebani, po upaństwowieniu liceum w 1951 r. w salach budynku przedwojennego sądu, który ostatecznie przekazano w całości szkole 1958 r. Internat powstały z inicjatywy Siemionowa, początkowo w kompleksie klasztornym oo Bernardynów, potem w wydzielonej części liceum, umożliwiał naukę uczniom zamiejscowym.

W pierwszym powojennym dziesięcioleciu kadra profesorska składała się z przybyszów z całej Polski, z których część zamieszkała w Kalwarii, a inni dojeżdżali z Krakowa. Z czasem dołączyła do nich rosnąca grupa absolwentów tutejszego liceum, jak mgr Bronisław Glanowski, uczestnik tajnych kompletów, późniejszy dyrektor placówki.

Przy okazji kolejnych jubileuszów szkoły wychowankowie wspominali nie tylko wiedzę przekazaną im przez Profesorów, ale też ich wyjątkową charyzmę, wpływ na osobowość młodych wychowanków. Jeden z nich, podsumowując po latach swe zawodowe sukcesy w dziedzinie nauk technicznych, twierdził, iż „ gdyby historii uczyła go Pani profesor Czesława Siemionow, zostałby historykiem”. Aleksy Siemionow, nauczyciel matematyki, ale także autor prac historyczno-krajoznawczych, z monografią ziemi wadowickiej na czele, ukształtował pokolenia turystów górskich, miłośników beskidzkich i tatrzańskich szlaków. O sympatii uczniów dla Stanisława Raciborskiego, nauczyciela chemii i biologii świadczy żartobliwe przezwisko „skorupka”, nawiązujące do zainteresowana profesora chitynowymi pancerzykami stawonogów; z niewyjaśnionych przyczyn późniejsze roczniki uczniów przypisały mu określenie „Rufus”.

Aleksy Siemionow był dyrektorem liceum w latach 1945-1951 i 1955-1963, Stanisław Raciborski pełnił tę funkcję od 1953 do 1954 r. Były to lata trudne, wszelkiego rodzaju „ciała społeczne” i inspekcje kuratorium zarzucały „antyludowy” charakter szkoły „kształcącej dzieci kapitalistów”. Szczególnie dramatycznym okresem był przełom lat 60-tych i 70-tych, gdy do ideologicznej niechęci władz dołączyły się plany reformy strukturalnej szkolnictwa średniego. Liceum jednak przetrwało te przeciwności, kształcąc wielu wybitnych absolwentów, przyszłych naukowców, artystów, lekarzy, architektów, inżynierów wykładowców wyższych uczelni polskich i zagranicznych. W trzydziestoleciu 1945-1974 maturę zdało ponad 800 uczniów , mieszkańców Kalwarii i okolicznych wsi i miasteczek. Co ciekawe znaleźli się wśród nich także dość liczni Wadowiczanie. Świadczy to o odwróceniu tradycji kształcenia młodzieży kalwaryjskiej w liceum wadowickim. Szczegółowe dane, dotyczące liczby absolwentów i ich dokonań zawodowych znajdują się w publikowanych cyklicznie wydawnictwach jubileuszowych liceum.

Niniejszy tekst ma przypomnieć sylwetki wspaniałych patriotów i pedagogów, ich zasługi dla rozwoju społeczności Kalwarii i jej okolic. Zachęcamy do włączenia się w uhonorowanie ich projektowaną przez artystę rzeźbiarza profesora Karola Badynę tablicą. Fundusz na ten cel jest gromadzony na koncie Stowarzyszenia Absolwentów i Sympatyków Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Kalwarii Zebrzydowskiej nr 33 8119 0001 0012 9088 2000 0010 z adnotacją „darowizna na tablicę pamiątkową”.