Czym jest zasiłek pogrzebowy?

Zasiłek pogrzebowy jest świadczeniem z ubezpieczenia społecznego i zostaje wypłacony osobie lub instytucji która pokryła koszty pogrzebu osoby zmarłej. Świadczenie to zostało wprowadzone w 2011 roku i od tego czasu wynosi stałą określoną kwotę w wysokości 4 tys. zł. Taka kwota przysługuje zawsze najbliższej rodzinie, natomiast w przypadku pokrycia kosztów pogrzebu przez inną osobę lub instytucję jest wypłacany w realnie poniesionej wysokości. Wypłaca go Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w zależności od tego które ubezpieczenie obejmowało za życia osobę zmarłą. Zasiłek przyznawany jest po dopełnieniu wszelkich niezbędnych formalności, które zostały szczegółowo omówione poniżej.

zdjęcie: kalwariazebrzydowska.zadora24.pl

Komu przysługuje zasiłek pogrzebowy?

Do uzyskania zasiłku pogrzebowego mają prawo osoby najbliższe ubezpieczonego zmarłego czyli członkowie jego rodziny. Zaliczyć do nich należy małżonków (także gdy w momencie śmierci małżonkowie pozostawali w separacji na podstawie wyroku sądu), rodzice, ojczym, macocha oraz przysposabiający zmarłego, dzieci ( w tym dzieci przysposobione, drugiego małżonka oraz dzieci przyjęte na wychowanie), rodzeństwo zmarłego oraz jego dziadkowie. Warunkiem uzyskania zasiłku jest pokrycie i udokumentowanie poniesienia kosztów pogrzebu. Po spełnieniu tych warunków o zasiłek może wystąpić także gmina, powiat, dom pomocy społecznej, pracodawca zmarłego, osoba prawna kościoła lub innego związku wyznaniowego a także osoba obca dla osoby zmarłej. Jeżeli koszty pogrzebu zostały poniesione przez więcej niż jeden uprawniony podmiot, przyjmuje się że zasiłek zostanie rozdysponowany proporcjonalnie pomiędzy wszystkie uprawnione osoby lub instytucje.

Kiedy można otrzymać zasiłek pogrzebowy?

W przypadku śmierci ubezpieczonego w ZUS do przyznawania zasiłku pogrzebowego stosuje się przepisy ustawy o ZUS, jeśli ubezpieczony był rolnikiem w chwili śmierci zastosowanie mają przepisy ustawy o KRUS. Wypłata świadczenia z ZUS ma miejsce jeśli osoba w chwili śmierci pobierała emeryturę (także pomostową) lub rentę a także jeżeli była ubezpieczona w ZUS. Pozostałe przypadki obejmujące dostęp do świadczenia mają miejsce gdy zmarły pobierał świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny, rentę socjalną, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, rentę z tytułu wypadki lub choroby zawodowej, oraz wtedy gdy śmierć nastąpiła na skutek wypadku lub choroby zawodowej. W tych przypadkach zasiłek przysługuje także po śmierci członka rodziny takiej osoby.

Zasiłek z ZUS przysługuje także w przypadku śmierci ofiary działań wojennych jeśli pobierała świadczenie pieniężne, a także gdy w chwili śmierci zmarły spełniał warunki do otrzymania emerytury lub renty (ale nie miała jej jeszcze przyznanej) lub gdy nastąpiło ustanie ubezpieczenia ale zmarły w chwili śmierci pobierał zasiłek chorobowy albo świadczenie rehabilitacyjne Należy mieć na uwadze, że tytuły do uzyskania zasiłku nie sumują się i będzie on zawsze przysługiwał tylko z jednego ww. tytułu.

Aby uzyskać świadczenie z KRUS zmarły w chwili śmierci musi być ubezpieczony w KRUS (ubezpieczenie musi obejmować ubezpieczenie chorobowe, wypadkowe i macierzyńskie) lub być uprawiony do emerytury lub renty. W tych przypadkach świadczenie dotyczy także członka rodziny takiej osoby. Podobnie jak w przypadku świadczenia z ZUS, zasiłek z KRUS przysługuje osobie która spełniała warunki do przygnania emerytury lub renty ale nie miała jej jeszcze przyznanej.

Jak uzyskać zasiłek pogrzebowy – niezbędne dokumenty

Wniosek o przyznanie świadczenia pogrzebowego z ZUS składa się na formularzu Z-12 (dostępnym na stronach ZUS-u, w placówkach instytucji). Wniosek można złożyć osobiście, on-line lub przesyłką listową. W przypadku świadczenia z KRUS-u składa się odpowiedni wniosek o wypłatę zasiłku. Bez względu na to do jakiej instytucji będzie on składany należy dołączyć odpowiednie dokumenty, które warunkują wydanie pozytywnej decyzji o wypłacie zasiłku i są to:

– akt zgonu a w przypadku dziecka akt urodzenia z odpowiednią adnotacją, że dziecko urodziło się martwe. Akceptowany jest akt zgonu wystawiony za granicą, należy jednak pamiętać że nie może być on tymczasowy.

– rachunki poniesionych kosztów pogrzebu (w oryginałach), natomiast jeżeli zostały złożone w banku należy złożyć kopie poświadczone przez bank za zgodność z oryginałem,

– dokumenty które będą potwierdzały pokrewieństwo lub powinowactwo ze zmarłym,

– zaświadczenie płatnika o podleganiu ubezpieczeniom (rentowym oraz emerytalnym).

Przedawnienie roszczenia o wypłatę zasiłku

Ogólną zasadą jest, że roszczenie o wypłatę zasiłku pogrzebowego przedawnia się w okresie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby po której taki zasiłek przysługuje. W praktyce oznacza to, że nie można ubiegać się skutecznie o wypłatę zasiłku jeśli minął rok od daty śmierci ubezpieczonego.

Zmiana określenia początku terminu ma miejsce w przypadku wystąpienia przyczyn które są całkowicie niezależne od osoby uprawnionej. Dzieje się tak w przypadku gdy odnalezienie zwłok lub zidentyfikowanie ciała nie było możliwe termin 12 miesięcy liczony jest od dnia pogrzebu. Aby potwierdzić te nadzwyczajne okoliczności do wniosku o udzielenie zasiłku należy dołączyć zaświadczenie policji lub prokuratury lub inne urzędowe dokumenty które potwierdzą przyczyny uniemożliwiające wcześniejsze złożenie wniosku.